پیشتر در مورد تعریف دامنه و انواع آنها مطالبی را عنوان کردیم، حال در این مقاله قصد داریم در مورد نحوه ثبت دامنه ها در رجیسترر های اصلی و کلا مدیریت دامنه مطالبی را بیان کنیم، در این مقاله شما با سازمانی که مدیریت و کنترل روی دامنه ها را انجام میدهد آشنا خواهید شد.
آیکان یا ICANN چیست؟
آیکان یک سازمان غیر دولتی و غیر انتفایی میباشد که وظیفه آن کنترل و نظارت بر روی پروتکل اینترنت، کنترل و نظارت بر روی رجیسترر های عمومی و کشوری، مدیریت ریشه های کارگزاری Root Servers میباشد.
شرکت آیکان در سال 1998 میلادی در کشور آمریکا برای بهبود و نظارت روی پروتکل های اینترنتی ایجاد شد که ریشه مدیریت در پروتکل های اینترنتی قبل از آن توسط سازمان Iann انجام میشد. همچنین سازمان NSI یا موسسه استاندارد ملی آمریکا قبل از همه این سازمان ها، وظیفه مدیریت و ثبت اسامی قانونی و ورود به عرصه اینترنت را مدیریت میکرد. سازمان استاندارد ملی آمریکا، سازمان کاملا دولتی بود که مدیریت تمامی اسامی و پروتکل های ثبت شده اینترنتی میتوانست توسط این سازمان به نفع دولت آمریکا را به اتمام برساند. از از این رو متخصصین حوزه اینترنت در آمریکا تصمیم به ایجاد سازمان غیر دولتی گرفتند تا وظیفه نظارت بر روی دامنه ها و کلیه پروتکل ها و روت سرور های جهانی را بر عهده بگیرد.
شرکت آیکان سازمان غیر انتفاعی تشکیل یافته برای مدیریت پروتکل های اینترنتی بود، که در سال 1998 توسط همین متخصصین ایجاد شد تا مدیریت پروتکل های اینترنتی از منافع ملی آمریکا خارج گردد و تبدیل به یک شرکت غیر انتفاعی برای مدیریت پروتکل ها در سطح جهانی گردد.
در حال حاضر هیئت مدیره آیکان از کشور های بزرگی همانند : آمریکا، کانادا، چین، انگلستان، آلمان، فرانسه، اسپانیا، مکزیک، ژاپن، کره، استرالیا، هلند، پرتغال ، برزیل، بلغارستان و کشور های غنا ، کنیا و سنگال تشکیل شده است. همچنین کمیته نیز با عنوان کمیته مشورتی دولتی نیز در آیکان وجود دارد که نمایندگانی از 111 کشور را در بر میگیرد.
بعد از تاسیس شرکت ایکان ایجاد رقابت میان رجیسترر ها جهت افزایش تعداد دامنه های ثبت شده، کاهش قیمت ثبت دامنه و پسوند های قابل استفاده و گسترش دامنه فعالیت های اینترنتی اولین وظیفه آیکان شد. همچنین یکی از مسائل مهمی که در شرح وظایف آیکان بدان اشاره شده است بررسی مالکیت دامنه های ثبت شده میباشد که آیکان وظیفه دارد تا با رعایت استاندارد های لازم در رجیسترر ها، از صحت و سلامت دامنه های ثبت شده در مالکیت صاحبان دامنه اطمینان حاصل کند. همچنین آیکان جهت حفظ مالکیت معنوی تمامی دامنه ها، تلاش هایی را با سازمان حفظ حقوق مالکیت معنوی جهانی WIPO، انجام داد که نتیجه آن بررسی و تحلیل دامنه های ثبت شده در مشخصات مالکیت کاربر و اطمینان حاصل از حفظ حقوق مالکیت بود که این تلاش ها آیکان را مجبور به وضع قوانین جدید برای تایید ایمیل مالکان دامنه توسط رجیستررها کرد تا مالکین یا ثبت کننده های دامنه اطمینان کامل از صحت اطلاعات ثبتی دامنه داشته باشند.
همچنین آیکان وظایف دیگری از جمله: کنترل اسپم، کنترل محتوای سایت ها، داد و ستد های انجام شده در سطح اینترنت را نیز دارد که باعث ایجاد نظم بیشتری در اینترنت شده است.
تمامی ثبت کننده های اصلی دامین Registrar ها توسط آیکان تایید صلاحیت میگردند، آیکان مجوز فعالیت به بیش از 850 ثبت کننده قانونی و رسمی صادر کرده است تا دامنه ها با پسوند های مختلف بتوانند ثبت کنند.
یکی دیگر از وظایف مهم آیکان، شفاف سازی در دسترسی به DNS های ثبت شده دامنه و دریافت صحیح این اطلاعات با مدیریت و کنترل دقیق بر ثبت کننده های اصلی میباشد.
آیکان در ادامه فعالیت های خود به جهت حفظ محرمانگی اطلاعات کاربران پروتکل جدید را معرفی کرد که در این پروتکل مشاهده مشخصات ثبت کننده دامنه(مالک)، به تمامی کاربران مخفی باشد و فقط ارگان ها و سازمان هایی که نیاز به دسترسی اطلاعات کاربران دارند میتوانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند، آیکان با معرفی این امکان به رجیسترر ها، به مالک ثبت کننده دامنه اجازه میداد تا اطلاعاتی از جمله، نام، نام خانوادگی، ایمیل ، آدرس و …. از دید کاربران عمومی در سطح ایترنت یا همان هویز مخفی بماند.
از وظایف مهم دیگر آیکان که همیشه انتقاداتی را نیز در پی داشت، کنترل و نظارت بر پسوند های دامنه TLD ها میباشد. تمامی شرکت ها، سازمان ها و ارگان های خصوصی و دولتی جهت اینکه پسوند دامنه مربوط به خود را داشته باشند نیازمند کسب مجوز از آیکان هستند، آیکان بعد از بررسی درخواست کننده TLD جدید تصمیم میگیرد که مجوز لازم برای ثبت دامنه با پسوند درخواست شده را ارائه دهد یا خیر. البته همیشه انتقاداتی نیز در این زمینه به آیکان وارد شده است که در برخی مواقع به نفع خود، دولت های خاص و یا … تصمیم میگیرد که پسوند جدید را تایید کند یا خیر! در سال 2011 نیز بسیاری از کمپانی های بزرگ جهان جهت جلوگیری از تبعیض سازمان آیکان طوماری را امضاء کردند تا به تصمیمات خود سر پایان دهند.
البته باید این نقطه را نیز خاطر نشان شد که آیکان با اینکه یک شرکت غیر انتفاعی میباشد ولی در اصل یک یک ارگان خیریه میباشد که بدون هیچ سودی در حال فعالیت میباشد و زیر نظر قوانین سازمان های به نفع جمعیت کل ایلات کالیفرنیا، در آمریکا فعالیت میکند.
