اسپم در انگلیسی SPAM و در فارسی با معنی جفنگ یا هرزنامه میباشد و به معنی ایمیل ها یا پیامهایی میباشد که دریافت کننده ایمیل (یا سرویس های مولتی مدیا و ارزش افزوده مانند SMS) بدون درخواست و تایید دریافت آن و حتی بدون تمایل گیرنده ارسال میگردد. این پیغام ها معمولا در همه سیستم های پیغام رسان، ایمیل ، فضای مجازی و … وجود دارد و با پیشرفت و افزایش سرویس های ارتباطی، اسپم نیز همواره در حال گسترش میباشد.
پیشنه ارسال اسپم بسیار قدیمی میباشد و طبق ادعاها در ده هفتاد میلادی اولین اسپم توسط فردی با نام فورک انجام شد که در آن تاریخ فورک صدها پیغام از طریق سیستم پست به کاربران جهت تبلیغ شرکت خود ارسال کرده بود. و سابقه ارسال اسپم در ایمیل نیز به دهه نود میلادی برمیگیردد.
اسپم عموما در سرویس های ایمیل بسیار پرکاربرد و محبوب میباشد و علت اصلی آن هزینه بسیار پایین آن و عین حال بازه کاربران بسیار گسترده و متفاوت میباشد. ارسال اسپم همیشه و از هر طریقی همیشه به عنوان مزاحمت تلقی میگرد ولی فردی که اقدام به ارسال اسپم میکند، هیچ توجهی به این مزاحمت ندارد و هدف بسیار مشخصی برای ارسال کننده وجود دارد که این هدف ها نیز بسیار گسترده و متفاوت میباشد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
البته ارسال اسپم محدود به ایمیل نمیباشد و تقریبا تمام کاربران دنیای ارتباط از این مشکل آزرده خاطر هستند. دریافت اس ام اس های تبلیغاتی نا خواسته، دریافت تلفن های گویا و غیر گویای تبلیغاتی بدون اجازه شما، که حتی بسیاری از این شرکت های ایرانی از این روش برای تبلیغ استفاده میکنند و هیچ توجی به حقوق شهروندی کاربر موبایل ندارند! ارسال اسپم از طریق برنامه های موبایل که اکنون بسیار گسترش یافته اند نیز بسیار مرسوم میباشد. به عنوان مثال تبلیغات تلگرام، واتس آپ و همه شبکه ها و برنامه های ارتباطی از روش های جدید اسپم میباشند.
همواره با پیشرفت اپلیکیشن ها اسپمر ها هم مطمئنا بی کار ننشسته اند و به فکر ارسال اسپم در برنامه های محبوب هستند. البته اپلیکیشن ها نیز همواره به جهت جلوگیری از ایجاد مزاحمت برای کاربران خود جلوی این ارسال ها را میگیرند ولی اسپمر ها سراغ روش های جدید اسپم هستند و در برخی مواقع با دور زدن سیاست های این اپلیکیشن ها موفق به ارسال اسپم میشوند.
هدف اسپم و اسپمرها چیست؟
بیش از 90 درصد از اسپمرها هدفی جز کسب در آمد نداردند.در تمامی سیستم های اسپم، ارسال کننده آن هدفی دارد که در بسیاری از مواقع هدف اسپمر کسب در آمد بالا میباشد. به عنوان مثال شما در نظر بگیرید که اسپمری روزانه به 1 میلیون نفر ارسال اسپم انجام میدهد. مطمئنا حتی اگر اسپمر کمتر از 1 درصد دریافت کننده را مجاب به باز کردن ایمیل ها کند، بازهم فروش بسیار فوق العاده ای را کسب خواهد نمود. البته بسیاری از کارشناسان به تبلیغات این نوع اعتقادی ندارد و اسپم را بیشتر جنبه منفی برای معرفی یک برند میدانند.
هدف بعدی بسیاری از ایمیل های اسپم به دام انداخت شما میباشد. همانطور که در مقالات قبلی در مورد فیشینگ، کلاه برداری از طریق ایمیل و اطلاعات شما بحث نمودیم هدف بسیاری از اسپمر ها این اطلاعات بسیار مهم و با ارزش میباشد.
درصد بسیار پایینی از اسپمرها که میتوان آنها را به اسپمر عالم یا دلال اطلاعات نام گذاری کرد، هدف بسیار متفاوتی دارند. البته این نوع تجارت بسیار مرسوم نیست و حتی بیش از 99 درصد کارشناسان آی تی نیز از این موضوع بی خبر هستند. کار این اسپمر های باهوش بدین صورت میباشد که ارسال های خود را آنلایز میکنند، تعداد بالا اسپم ارسال میکنند و از طریق بازخورد های آنها کاربران خود را آنالیز میکنند. کاربر دریافت کننده چند ساله هست؟ از کدام شهر هست؟ به چه چیزهایی علاقه مند هست؟ و ده ها فیلتر و علاقه مندی بسیار ارزشمندی که اسپمر ها با تلاش های فروان به آنها دست خواهند یافت. البته در هنگام مطالعه روی اسپم و نگارش این مقاله این نوع اسپم بسیار جا افتاده نیست و رواج فروانی ندارد. بعد از جمع آوری اطلاعات و آنالیز آنها هکر ها این اطلاعات ارزشمند را بفروش میرسانند تا تبلیغ های مد نظر را به گروه فیلتر های مد نظر ارسال کنند.
انواع اسپم ها به چه صورتی میباشد؟
اسپم ایمیل: همانطوری که از اول این مقاله در مورد آن اشاره نمودیم اولین نوع اسپم که برای اسپمر نیز هزینه بسیاری ندارد، اسپم از طریق ایمیل میباشد.
اسپم پیامکی و یا اس ام اس که همه ما حداقل در طی 24 ساعت از 1 الی نامعلوم اس ام اس تبلیغاتی دریافت میکنیم و هر کاربر دارای موبایل با این معضل آشنایی کافی دارد.
نتایج جستجوی اسپم: روش جدیدی از اسپم میباشد که به خصوص در ایران در دوره ای بسیار رواج پیدا کرد و البته هنوز هم رواج دارد. در این نوع اسپم تمامی جستجوی های شما در موتورهای جستجو به نحوی توسط مطالب اسپمی که در سایتها جمع آوری شده است به سمت سایت اسپمر هدایت میگردند. این نوع اسپم را واقعا بلای جان کاربران آماتور میتوان دانست. چرا که باتوجه به آشنایی کم این قشر حتما آسیب بسیار زیادی از جمله ویروسی شدن سیستم و موارد مشابه به این کاربران وارد خواهد شد.
اسپمر سایتها: در این نوع اسپم روی وبلاگها، سایت ها، قسمت نظرات، انجمن ها و … اسپمرها شروع به ارسال اسپم میکنند. پست های تبلیغاتی در انجمن های تخصصی و غیر تخصصی ، پست های تبلیغاتی در قالب کامنت های وبلاگ و …. از این نوع اسپم میباشند که این نوع اسپم برای کاربران ایرانی جنبه تبلیغاتی دارد و آسیب پذیری زیادی مانند ایمیل و اسپم جستجو ندارد.
اسپم اپلیکیشن ها و فضای مجازی نیز نوعی از اسپم هست که با توجه به اپلکیشن ها ابعاد گسترده ای میتواند داشته باشد، همانند تبلیغات های اپلکیشن تلگرام، واتس آپ و یا کامنت های بخش محتوای اپلیکیشن محبوب اینستاگرام و …. که هدف این نوع اسپم نیز عمده تبلیغات و یا افزایش فالور میباشد.